Có thể đưa Formosa ra Tòa trọng tài quốc tế
VOA
Hôm 10/05, Hội nghị quốc tế về vấn đề Xả thải độc ra biển Đông đã được tổ chức tại trụ sở Thượng viện Mỹ. Hơn 1 năm sau khi hàng trăm tấn cá chết trôi dạt trên biển miền Trung, đây là hội nghị quốc tế đầu tiên được tổ chức để thảo luận về các khía cạnh pháp lý nhằm tìm kiếm phương thức tốt nhất để có thể đưa một trong những thảm họa môi trường tồi tệ nhất từng xảy ra ở Việt Nam ra giải quyết ở bình diện quốc tế. Bác sĩ Nguyễn Thể Bình, Đại diện Tổ chức Vietnam for Progress: Đây là một trong những bước đầu tiên để Chính phủ Việt Nam có thể tham luận với các chuyên gia ở trong nước cũng như ở hải ngoại. Họ cũng có thể mời chuyên gia, luật gia của quốc tế tới để tham khảo những trường hợp, những khía cạnh nào có thể tố tụng được về công ty Formosa. Những công ty đã xả thải độc tố sẽ là những người mang trách nhiệm nặng nề nhất và sau đó những phần tử đồng lõa cũng sẽ bị kết tội liên đới.
Tại hội nghị, Giáo sư Malaika Bacon-Dusseault của Khoa Luật Trường Đại học Moncton, Canada đã đưa ra những khả năng để khởi kiện vụ Formosa về khía cạnh liên quan tới tội phạm chiến tranh. Bà nói “Mặc dù Chính phủ Việt Nam biết đến việc xả thải ra môi trường nhưng việc này vẫn đang tiếp diễn”, và nếu chứng minh được rằng vấn nạn môi trường này tác động trực tiếp đến sức khỏe và cuộc sống của con người thì nó sẽ là một “tội phạm chống lại nhân loại”. Tuy nhiên, Giáo sư Trường Đại học Moncton nói điều này cần có sự thu thập bằng chứng rõ ràng và phải “thuyết phục được Chính phủ Việt Nam công nhận quyền thực thi pháp lý của tòa”. Còn theo Đại sứ đặc trách các vấn đề tội phạm chiến tranh của Bộ Ngoại giao Mỹ Stephen Rapp “bằng chứng phải là những tài liệu với các con số cụ thể chứ không chỉ đơn giản là những bức ảnh”. Trong khi đó Giáo sư Luke Wilson của Khoa Luật Trường Đại học George Washington đề xuất “cơ chế bêu xấu” (shaming mechanism), một phương thức “đưa các hành động đáng xấu hổ của Chính phủ ra cộng đồng quốc tế” với mục đích đảm bảo sự công bằng trong xã hội. Ông Wilson nói xã hội dân sự có thể giúp làm điều này. Xã hội dân sự ở Việt Nam đương nhiên là đóng một vai trò trong việc giao tiếp với chính quyền bằng tiếng nói của những công dân và cho họ “biết đây là cái mà chúng tôi muốn”. Tất nhiên là không dễ để có được tiếng nói nhưng có thể làm bằng cách gắn kết xã hội dân sự bên ngoài Việt Nam, từ khắp nơi trên thế giới để mở rộng thêm thông điệp đó. Tuy nhiên, Giáo sư Wilson nói “Đây là một trường hợp khó để đưa ra tòa”. Ông gợi ý một giải pháp hợp tác quốc tế: "Tôi nghĩ rằng có khả năng để tiếp cận và hợp tác với Đài Loan bằng một cách có ý nghĩa. Vì Formosa là của Đài Loan nên Đài Loan có điều kiện để điều tra nhằm đưa ra nhiều thông tin hơn, và do đó Đài Loan có lẽ là một lựa chọn tốt để có thể đi đến một giải pháp vững chắc cho những người đang chịu đựng thảm họa này". Đại diện cho Vietnam For Progess, Bác sỹ Nguyễn Thể Bình cho biết hội nghị này được tổ chức ở Mỹ để những người Mỹ gốc Việt có thể làm những gì thay đổi được tình thế, bằng việc đem vấn đề này mở rộng ra tầm ảnh hưởng của quốc tế.
VOA
Nguồn: http://www.voatiengviet.com/a/3848317.html