Việt Nam bác bỏ quan ngại về Nhân quyền của Hoa Kỳ

CHRIS BRUMMITT
AP | 23.7.2013 | HÀ NỘI, Việt Nam – Những quan ngại của người Mỹ về các vụ bắt giữ những nhà bất đồng chính kiến và những vụ vi phạm Nhân quyền khác ở Việt Nam không nên là vật cản đường trong mối liên kết thân thiết hơn về kinh tế và quân sự của Hoa Kỳ với quốc gia Đông Nam Á này, Chủ tịch nước Việt Nam phát biểu như thế hôm thứ Ba trước cuộc hội đàm với Tổng thống Barack Obama tại Washington.
Lời bình luận của Chủ tịch Trương Tấn Sang được đưa ra trong email trả lời phỏng vấn của thông tấn xã AP,  là chỉ dấu cho thấy mong muốn tăng cường mối quan hệ với Hoa Kỳ của Việt Nam, Hoa Kỳ là quốc gia mà Việt Nam có thể chia sẻ mối quan ngại về sự hiếu chiến của Trung Quốc trong vùng. Chuyến đi của ông Sang đến Hoa Kỳ là chuyến viếng thăm thứ hai của một nguyên thủ quốc gia từ khi hai nước cựu thù tái lập quan hệ năm 1995. Ông sẽ diện kiến Tổng thống Obama vào ngày thứ Năm này. Hoa Kỳ cũng đang tìm kiếm mối quan hệ gần gũi hơn với Việt Nam, như một phần của sự tái cân bằng chiến lược hướng về châu Á, khu vực châu Á đang nổi lên như một đối tác quan trọng cho các nền kinh tế chậm chạp ở phương Tây. Nhưng họ cũng muốn nhìn thấy quốc gia cộng sản này trả tự do cho các nhà bất đồng chính kiến. Một số giới chức đã nói rằng những tiến bộ trong mối quan hệ chặt chẽ hơn phụ thuộc vào hồ sơ Nhân quyền có được cải thiện hay không. Về Nhân quyền, ông Sang nói rằng ở Việt Nam “những quyền căn bản và tự do của người dân được tôn trọng”. Được hỏi về những quan ngại của Hoa Kỳ về những vụ bắt giữ các blogger, ông Sang nói “Có một số khác biệt giữa Việt Nam và Hoa Kỳ bao gồm những khác biệt về Nhân quyền, nhưng điều này là rất bình thường”. “Tôi hy vọng rằng sau 5 năm không có những chuyến viếng thăm cấp cao qua lại giữa hai nước, chuyến thăm chính thức của tôi đến Hoa Kỳ lần này sẽ góp phần nâng tầm mối quan hệ Việt-Mỹ  lên một cấp độ thiết thực, hiệu quả và sâu sắc”, ông nói. Việc ông Obama mời ông Sang đến hội đàm ở Nhà Trắng làm một số nhà phân tích ngạc nhiên, những nhà phân tích này cho rằng mong muốn của Washington trong việc chuyển trọng tâm ngoại giao và quân sự sang châu Á đã lấn át những mối quan tâm đã được nêu lên về tình hình Nhân quyền ở Việt Nam. “Có vẻ như vấn đề Nhân quyền đã bị đổi chác. Đằng sau những cánh cửa đóng kín, Obama có thể đưa lên những quan ngại, nhưng rõ ràng Nhân quyền sẽ không được ưu tiên” ông Carl Thayer, chuyên gia về Việt Nam thuộc Đại học New South Wales ở Úc nói như thế. “Đối với Obama, đó là ‘cách để tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho người Mỹ’. Bạn sẽ bán được nhiều hơn ở châu Á, đó mới là lợi ích lớn hơn”. Cả hai phía được chờ đợi sẽ thảo luận về một hiệp định thương mại mà Washington đang đàm phán với Việt Nam và 10 quốc gia châu Á Thái Bình Dương khác, chính quyền Obama muốn hiệp định này được ký kết trước cuối năm nay. Thương mai hai chiều giữa Hoa Kỳ và Việt Nam trị giá tổng cộng 26 tỷ đô la trong năm qua. Các nhà lãnh đạo Việt Nam, đang điều khiển một nền kinh tế khập khiễng, cũng đang chịu áp lực phải mang lại sự phát triển kinh tế mạnh mẽ hơn. Hoa Kỳ đã và đang nỗ lực để đạt được những liên kết quân sự gần gũi hơn với Việt Nam trong những năm gần đây với những chuyến ghé thăm các hải cảng và những cuộc giao lưu của sĩ quan, nhưng Hoa Kỳ vẫn chưa dỡ lệnh bỏ cấm vận vũ khí gây chết người được áp đặt từ năm 1984. Các giới chức Hoa Kỳ đã nói rằng, họ đang cân nhắc việc dỡ bỏ lệnh này, nhưng không có dấu hiệu gì cho thấy việc này sẽ sớm xảy ra. Ông Thayer nói rằng Việt Nam đã không thể mua vũ khí từ Hoa Kỳ, đang ưa chuộng các nhà buôn bán vũ khí ở Đông Âu hơn, nhưng lệnh cấm được một số người trong đảng cầm quyền xem là sự phân biệt đối xử. Được hỏi ông có muốn lệnh cấm này được dỡ bỏ hay không, ông Sang hay hay rằng “Tôi tin rằng bây giờ đã đến lúc để mối quan hệ song phương giữa hai nước được bình thường hoá trong mọi phương diện vì quyền lợi của hai quốc gia, và vì hoà bình, hợp tác và phát triển trong khu vực châu Á Thái Bình Dương”. Phil Robertson, phó Giám đốc đặc trách khu vực châu Á của tổ chức Human Rights Watch, đã đưa ra nghi vấn tại sao ông Sang lại thực hiện chuyến viếng thăm đến Nhà Trắng trong tình hình hồ sơ Nhân quyền như thế của Việt Nam. “Tại sao chuyến viếng thăm lại rơi vào thời điểm này, khi mà những cuộc đàn áp đáng quan ngại về quyền tự do bày tỏ quan điểm vẫn diễn ra”, ông nói. “Bây giờ Tổng thống Obama có nhiệm vụ phải đảm bảo rằng vấn đề Nhân quyền sẽ không bị gạt khỏi nghị trình làm việc. Hoa Kỳ phải phát biểu công khai về những quan ngại của họ và áp lực chính quyền Việt Nam đạt được những tiến bộ thực sự”. (Defend the Defenders)
Bản dịch của Huỳnh Thục Vy Nguồn: Washington Post